به گزارش خبرگزاری مهر، همایش اقتصاد مقاومتی؛ پیوند میان فرهنگ، سیاست و اقتصاد که ۴ اسفندماه در سالن همایشهای بین المللی صدا و سیما آغاز شده بود، بعد از ظهر در بخش دوم با برگزاری دو کمیسیون ادامه پیدا کرد.
اصغر منتظرالقائم استاد دانشگاه اصفهان در رشته فرهنگ و تمدن اسلامی در کمیسیون تاریخ و فرهنگ که با ریاست موسی حقانی برگزار شد، با موضوع نقش علمای شیعه در تمدن اسلامی به ارائه سخن پرداخت.
وی گفت: تمدن سازی از زمان پیامبر اسلام(ص) با مدینه سازی شروع شد و مسلمانان در مقابل فرهنگ غالب یثرب برای استقلال شان در بدو ورود به همه جا مسجد و شهر ساختند و مدنیت پیشرفته را بوجود آوردند و بالطبع فقهای شیعه هم نظرات عمرانی و تمدنی داشتند.
وی ادامه داد: در حوزه علمیه شیعه در عصر صفوی ما شاهد مدنیت علوی با نگرش حکمت شیعی هستیم و نمونه بارز آن پیشرفت عظیم تمدنی در عصر صفویه است. شاید ایجاد هزاران کاروانسرا و جاده سنگفرش در دوران صفویه غیرممکن به نظر برسد اما هنوز در مرکز ایران اثرات خرابه های آن آثار از دوران صفویه به چشم می خورد.
منتظر القائم تصریح کرد: حکما و ایرانیانی پشت تمدن سازی دوران صفویه وجود دارند که فرهنگ پیشرفته شیعه باعث پیدایش تمدن پیشرفته تا قرن ۱۷ هجری می شود. ما تا این دوران از اروپا عقب تر نبودیم و در مواجهه با استعمار غرب دچار عقب ماندگی می شویم. اصفهان که شهر پیشرفته ای در دوران صفویه محسوب می شد در زمان قاجار به تدریج رو به افول می گذارد و به همین علت اندیشمندان و علمای شیعه در هنگام بیان نظرات اصلاحی خود، سپرشان را متوجه غرب می کردند.
وی با بیان اینکه غرب و انگلیس میراث تمدنی را از ما گرفتند، افزود: تهاجم روس و انگلیس از دلایل عقب ماندگی ایران بود زیرا اولویت زبان فارسی در جهان را حذف کرده و زبان انگلیسی را جایگزین می کنند. در آن زمان زبان انگلیسی به عنوان زبان بین المللی دانش مورد توجه بود.
وی با اشاره به تمدن سازی علمای شیعه در دوران بعد از مشروطه گفت: در دوره مشروطه و بعد از آن آیت الله عبدالله بداوی بوشهری و آیت الله نورالله نجفی در تمدن سازی اسلامی نقش ویژه ای داشتند. آیت الله بلادی به دلیل آشنایی با زبان انگلیسی با غرب و فرهنگ آن آشنا بود و از اهداف استعماری انگلیس در بوشهر در نوشته هایش آورده است زیرا با فلسفه و نقد تفکر مدرنیته غرب آشنایی داشت.
منتظر القائم با بیان اینکه بداوی در لوایح خود مظالم غرب را مطرح می کند، گفت: او نظریاتی می دهد و با روشن بینی نیازهای اقتصادی مسلمانان را بیان می کند. او در لوایحش نظام اقتصادی را این طور تعریف می کند: تامین نیازهای اقتصادی توسط کشور، تامین راه های حمل و نقل، گسترش صنایع با تشویق ارباب صنعت، دریافت مالیات به ضرورت، استخراج مناسب معادن بر حسب نیاز، کنترل آب های زیرزمینی و گسترش کشاورزی.
استاد دانشگاه اصفهان در پایان سخنانش گفت: آیت الله نورالله نجفی هم از جمله کسانی بود که تحریم توتون و تنباکو و کالاهای انگلیسی را اعلام و اندیشه تحریم و نفی سلطه اقتصادی و خودکفایی اقتصادی جهان اسلام را مطرح کرد.
تبیین علل ناکامی شرکت اسلامیه
در ادامه این کمیسیون حسن شمس آبادی با مقاله «تبیین علل ناکامی شرکت اسلامیه» که در این همایش شرکت کرده بود، به تشریح آن پرداخت و طی سخنانی گفت: شرکت اسلامی علی رغم موفقیت هایی که در ابتدای تأسیس کسب کرد در اثر گذشت زمان به دلیل عدم حمایت مردم، کارشکنی های برخی عناصر سودجو و منفعت طلب داخلی و همچنین بیگانگان راه سختی را طی کرد، ولی با این حال مدت زمانی دوام آورد و به مبارزه با نفوذ کالاهای فرهنگی پرداخت.
وی با بیان اینکه درباره این که چرا شرکت اسلامیه در ابتدا موفق عمل کرد و با اقبال مردم روبرو شد اما به مرور زمان از رونق افتاد دلایل چندی وجود دارد، گفت: دلایل مذکور منافاتی با یکدیگر نداشته و با هم همپوشانی دارند هرچند برای برخی از آنها می توان نقش بیشتری تصور کرد.
نقش نهضت تحریم تنباکو در شکل گیری اندیشه اقتصاد مقاومتی
در ادامه مقاله «نقش نهضت تحریم تنباکو در شکل گیری اندیشه اقتصاد مقاومتی» توسط سعدالله غدیری جَز ارائه شد. وی طی سخنانی گفت: از آنجایی که نخستین گام های مقابله با کالاهای خارجی از دوره قاجار توسط میرزای شیرازی در جریان تحریم تنباکو آغاز شده است، آن را می توان یکی از حوادث فراموش نشدنی تاریخ معاصر ایران برشمرد.
وی با بیان اینکه در این پژوهش ما به دنبال پاسخ این سؤال هستیم «نهضت تنباکو تا چه اندازه می تواند در شکل گیری اقتصاد مقاومتی، در شرایط فعلی کشور ما موثر باشد.»، اظهارداشت: یکی از اهداف مهم این پژوهش این است: « اعلامیه های تحریمیه علمای شیعه و موج تحریم (مقاومت اقتصادی) از سوی ایشان در جنبش تنباکو، در مقابل بیگانگان، روشنایی مهمی را در دهه های تاریک عصر بی خبری ایجاد کرده که نتیجه اش را می توان در موج بیداری ایرانیان در شکل گیری انقلاب مشروطه و نهضتهای پس از آن تا پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۵۷ جستجو نمود که شاید بتواند از لحاظ الگوپذیری در شرایط فعلی کشور، برای دست اندرکاران و مردم در ابعاد مختلف، در عمل به اقتصادی مقاومتی راهگشا باشد.
آموزش و پرورش و فرهنگ سازی اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل
آخرین ارائه کننده های این کمیسیون معصومه افشار با مقاله «آموزش و پرورش و فرهنگ سازی اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» بود. وی گفت: آموزش و پرورش یکی از بزرگترین سرمایه گذاران نیروی انسانی و زیربنای اقتصاد جامعه است که در فرهنگ سازی و آموزش افراد نقشی برجسته و آشکار دارد. از جهتی سرمایه انسانی یکی از اساسی ترین عوامل رشد اقتصاد است.
وی افزود: این سرمایه در نظام آموزش و پرورش، آموزش ها و مهارت های لازم را کسب می کند. از مولفه های اصلی اقتصاد تولید، توزیع و مصرف است. در این مقاله محققان سعی دارند اقدامات لازم و مورد انتظار از نظام آموزشی را در جهت رشد اقتصاد و به ویژه در زمینه اقتصاد مقاومتی بررسی و بیان کنند.
این محقق تصریح کرد: برای این مهم محققان پس از ذکر مفهوم اقتصاد مقاومتی از دیدگاه قرآن و مقام معظم رهبری، اقدامات نظام مذکور را در هر یک از مولفه های اصلی اقتصاد مورد بررسی قرار داده و پس از تشریح این اقدامات، مدلی را که بیانگر عملیات این نظام در اقتصاد مقاومتی است، ارائه می دهند و در نهایت نتیجه گیری می کنند که جوامع پیشرفته از نظر اقتصادی دارای آموزش و پروش قدرتمند هستند و نظام آموزشی نیز تأثیر بسیاری بر پیشرفت اقتصاد جوامع دارد و با تحقق این اقدامات می تواند نقش خود را در رشد اقتصاد کشور در این برهه از زمان داشته باشد.
نظر شما